Spencer

Het rauwe soort ‘sociaal darwinisme’, dat aangepastheid gelijkstelt aan stoerheid en strijdbaarheid, getuigt van een oppervlakkig begrip van de complexiteiten van het systeem.

K.E. Boulding in Evolutionary economics (1981)

De beruchte uitdrukking ‘survival of the fittest’ als een soort samenvatting van Darwins ideeën over de evolutie, werd niet door hemzelf bedacht, maar door Herbert Spencer na lezing van Darwins De oorsprong der soorten. Vanaf de vijfde editie verving Darwin zijn eigen begrip ‘natuurlijke selectie’ door Spencers bewoording.
Voor de Brits-Amerikaanse econoom, onderwijzer, vredesactivist, dichter, mysticus en filosoof Kenneth Ewart Boulding (1910–1993) was dit een ‘ongeschikte metafoor’. Want bij het ‘overleven van de best aangepaste’ vraag je je meteen af: aangepast waarvoor? Daar kan het antwoord alleen maar op luiden: voor het overleven. Daarmee wordt het betekenisloos. Bovendien zijn mensen die alleen de uitdrukking kennen, soms geneigd om ‘fittest’ te vertalen als ‘fitste’ of ‘sterkste’, die tevoorschijn zou komen uit de ‘struggle for life’. Volgens Boulding zijn de manieren waarop levende systemen overleven ‘in ecologische interactie’ echter zeer divers: het gaat erom een niche te vinden oftewel te passen in het systeem. Daarom kent Onze-Lieve-Heer ook heel veel rare kostgangers en niet alleen gespierde macho’s.

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media