@Antwoord = In april 1991 schreef de semioticus en schrijver Umberto Eco een verhandeling over wat hij ‘de Oorlog, met hoofdletter O’ noemt. Hij bedoelt daarmee onder andere de ‘warme oorlog’ die met expliciete instemming van vrijwel alle naties op dat moment wordt gevoerd (de Eerste Golfoorlog) en waarvan hij dan al vermoeden kan dat iedereen achteraf zal vinden dat de afloop van die oorlog ‘bevredigend is’, omdat de doelen zijn bereikt. Toch beweert Eco dat oorlog ‘onmogelijk en nutteloos’ is.
Het is hem opgevallen dat allerlei intellectuelen klagen dat ‘de intellectuelen’ niet genoeg stelling nemen in het conflict. Hij kan deze schijnbare tegenstrijdigheid alleen verklaren door het verlangen naar ‘stellingname’ te begrijpen als de eis om te kiezen tussen twee veronderstelde partijen. Deze verklaring wordt ondersteund door het gegeven dat als iemand zijn mening geeft, hij of zij onmiddellijk wordt beschuldigd een ‘pro-kapitalistische oorlogsgezinde’ of een ‘pro-Arabische pacifist’ te zijn. Maar voor Eco is een intellectueel niet iemand die een ‘beslissing’ moet nemen, maar juist iemand die als voornaamste plicht heeft om zijn eigen ‘partijgenoten’ te bekritiseren door de nuances en ambiguïteiten van hun standpunt aan het licht te brengen.

Timon Meynen