Poincaré

Waarom is de werkelijkheid die voor de wetenschap het meest aanvaardbaar is er een die geen enkel kind kan begrijpen?

Henri Poincaré

Deze verzuchting van de wiskundige Henri Poincaré (1854–1912) wordt volgens Robert M. Pirsig (geb. 1928) opgelost door zijn Metafysica van de Kwaliteit (Lila – An Inquiry into Morals, 1991). Is het immers noodzakelijk dat slechts een handjevol natuurkundigen de werkelijkheid begrijpt? Zou de werkelijkheid alleen uitgedrukt kunnen worden in hogere wiskunde, zou zij met elke nieuwe theorie moeten veranderen, zou het iets moeten zijn waarover verschillende natuurkundige stromingen jarenlang strijden zonder tot een gezamenlijke visie te komen? In ieder geval is het dan niet eerlijk om mensen in een psychiatrische inrichting te stoppen (zoals Pirsig zelf is overkomen) omdat zij geen ‘werkelijkheidsbesef’ zouden hebben.
Als je het bekijkt vanuit het perspectief van Pirsigs metafysica verdwijnt dit probleem als sneeuw voor de zon: de werkelijkheid is waarde, is kwaliteit, en dit ‘startpunt van de ervaring’ is iets waar iedereen voortdurend mee te maken heeft. Wetenschap daarentegen is slechts een beperkt domein van statische intellectuele patronen die deze werkelijkheid beschrijven, maar die patronen zijn niet die werkelijkheid zelf.

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media