Elementen

Nooit komt er een einde aan de voortdurende wisseling van de elementen, die nu eens door Liefde allemaal tot één samenkomen en dan weer, stuk voor stuk, door de vijandschap van Haat van elkaar wegvliegen.

Empedokles in De Elementen 24 (17)

Omstreeks 492 v.Chr. werd in Akragas (tegenwoordig Agrigento) op Sicilië de arts-filosoof Empedokles geboren. Hij speelde in zijn geboortestad ook een politieke rol en werd daarin zo populair dat hij het koningschap aangeboden kreeg, dat hij overigens weigerde.
Hij is vooral beroemd geworden omdat hij na Thales (water), Herakleitos (vuur), Anaximenes (lucht) en Xenofanes (aarde) meende dat de wereld is opgebouwd uit alle vier deze elementen. Door de Liefde (Filotes) worden deze elementen met elkaar verbonden en zo ontstaan alle dingen, maar ook levende wezens als ‘mengingen’ van de elementen. Zo bestaan de beenderen van mensen uit vier delen vuur, twee delen water en twee delen aarde. De Haat daarentegen brengt alle dingen weer tot hun elementen terug.
De Liefde heeft ook in de lichamen van mensen ‘een vaste woonplaats’. Daar zorgt ze dat mensen een ‘vriendelijke gezindheid’ hebben en ‘daden van verbondenheid’ verrichten. Maar sommige fragmenten suggereren dat Liefde in de elementen zit en het bijzondere aan de leer van Empedokles is dan ook dat volgens hem alle dingen door Liefde ontstaan.

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media