Strategie

Zonder visie geen strategie, zonder duidelijkheid van doel geen efficiëntie in actie.

Jos Kessels in De jacht op een idee (2009)

Om te komen tot een strategie voor de middellange termijn, een oplossing voor een probleem of een plan om een ambitie waar te maken, moet je volgens Jos Kessels niet alleen ‘vooruit’ kunnen denken, maar ook kunnen ‘terugdenken’. Je moet door middel van filosofisch onderzoek van je belangrijkste ideeën en waarden vaststellen aan welke criteria zo’n strategie, oplossing of plan moet voldoen. Veel mensen beseffen echter niet dat je naast feitenonderzoek ook dit soort ‘zelfonderzoek’ moet verrichten. Pas als je een visie hebt en weet wat je uiteindelijk wilt bereiken, kun je daar ‘efficiënt’ mee aan de slag gaan. Daartoe moet je ‘op jacht naar ideeën’. In dat verband bespreekt Kessels ‘misschien wel het vreemdste aspect’ van ideeën: ‘je hoeft een idee niet te maken, te ontwerpen, te construeren; je moet haar vinden, ontwaren, op het spoor komen.’ Hij baseert zich daarbij op de overtuiging van de grondlegger van de socratisch methode, Leonard Nelson: ‘Ideeën zijn waarheden die ons door louter nadenken duidelijk worden.’

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media

Wanneer u een zwaard ter hand neemt moet uw allereerste bedoeling zijn uw vijand neer te slaan, welke middelen u ook gebruikt.

Miyamoto Musashi in De strategie van de samoerai (1645, 1974, 2006)

Miyamotu Musashi (1584-1645) was al op jonge leeftijd een van de beroemdste samoerai van Japan. Toen hij dertig was had hij al meer dan zestig gevechten gewonnen, maar hij besefte dat dat eerder kwam door zijn talent of door de zwakte van zijn tegenstanders, dan door werkelijk inzicht in De Strategie. Daarop besloot hij de rest van zijn leven alleen nog maar die strategie te bestuderen. Hij werd niet alleen leraar (kendo, zwaardvechtkunst), maar bekwaamde zich bijvoorbeeld ook in de schilderkunst. Aan het einde van zijn leven trok hij zich terug in een grot op de berg Kyushu, waar hij een paar weken voor zijn dood zijn levensfilosofie boekstaafde onder de titel Go rin no sho (Een boek van vijf ringen). Ogenschijnlijk gaat dit boek alleen over de strategie van het zwaardvechten, maar voor velen is wat hij zegt van toepassing op alle aspecten van het leven, misschien wel juist omdat volgens hem de Weg van de samoerai ‘het vastberaden accepteren van de dood’ is.

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media