Mindfulness

Alleen al vier keer diep in- en uitademen is meditatie.

Steven Laureys in Humo, 8 april 2019

De Belgische neuroloog en coma-expert Steven Laureys (UZ Luik) vond ‘mindfulness’ altijd een hype in bepaalde bladen en op internet. Maar op zeker moment ontdekte hij, ook uit eigen ervaring, dat je sterker en gezonder wordt als je af en toe ‘de ratelende commentator in je hoofd’ afzet. In het Het no-nonsense meditatieboek doet hij verslag van eigen en andermans onderzoek naar de effecten van meditatie. Hij legde daartoe onder meer meditatie-expert Matthieu Riccard onder de scanner. Daarbij bleek dat die in staat was om zijn gedachtestroom op commando vrijwel helemaal stil te leggen. Op grond van bepaalde metingen was bovendien al eerder vastgesteld dat Riccard ‘het hoogste vermogen tot geluk’ had dat ooit was gemeten.

Maar ook mensen die zich niet kunnen vrijmaken om urenlang op een kussentje te zitten denken aan (vrijwel) niets, kunnen veel baat hebben bij meditatie. Laureys pleit ervoor om meditatie in te voeren als schoolvak. Iedereen kan dan zelf bepalen op welke wijze hij meditatie kan inpassen in zijn of haar leven. Volgens Laureys is vier keer diep in- en uitademen genoeg om je weer met je lichaam en je innerlijk te verbinden en zo veel stress weg te nemen.

Tevens verschenen op de Levenskunst Kalender © Veen Media

Tijd is leven.

Thich Nhat Hanh in Stilte – Luisteren in een wereld vol lawaai (2015)

Toen de van oorsprong Vietnamese boeddhist Thich Nhat Hanh (1926) tot novice was gewijd, moest hij vele korte verzen uit zijn hoofd leren. Het eerste vers dat hij leerde, ging als volgt:
‘Ik word wakker en glimlach,
24 gloednieuwe uren liggen voor me.
Ik neem me voor ieder moment volledig te leven
en alles wat is met mededogen te bekijken.’
Volgens Thich Nhat Hanh zijn dit soort verzen zeer geschikt als hulpmiddel bij de beoefening van mindfulness. Bij de eerste regel adem je in, bij de tweede uit, bij de derde weer in enzovoort. Inhoudelijk richt het vers je aandacht ‘op de heilige dimensie van datgene waarmee je bezig bent’.
Veel mensen gunnen zichzelf dit soort ‘luxe’ bezigheden niet, want immers: ‘tijd is geld.’ Voor Thich Nhat Hanh is tijd echter veel meer dan dat: ‘Tijd is leven.’

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media

Je kunt het spel Mindball niet winnen als je echt je best doet het te winnen.

Edward Slingerland in Proberen niet te proberen – Waarom alles beter gaat als je het niet te graag wilt (2014)

Bij het spel Mindball krijgen twee spelers aan weerszijden van een tafel elektroden op hun hoofd die algemene patronen van elektrische activiteit meten. Tussen hen in ligt een metalen bal die ze mentaal naar de andere kant van de tafel moeten duwen. De bal beweegt echter alleen als hun brein de combinatie van alfa- en thètagolven vertoont die samenhangen met ontspanning. Je kunt het spel dus alleen winnen als je probeert niet te proberen het te winnen. Deze paradox kenmerkt volgens de Amerikaanse sinoloog Edward Slingerland de discussies in de oude Chinese filosofie rond begrippen als woe wei. Woe wei is een toestand waarin je ‘moeiteloos leeft’. Het paradoxale is hoe je moeite kunt doen om die toestand van moeiteloosheid te bereiken. De oude Chinezen waren daar zelf ook niet uit. In de verschillende stromingen, zoals het confucianisme, het taoïsme en het zenboeddhisme verschilt de nadruk die ligt op gevoel en verstand, en of je woe wei kunt bereiken door spontane verlichting of noeste arbeid. Slingerland geeft al met al een historisch en oosters-filosofisch fundament voor de ook in het Westen opgekomen aandacht voor aandacht, bewustzijn, flow en mindfulness.

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media