Franklin

De halve waarheid is vaak een grote leugen.

Benjamin Franklin in Poor Richard’s Almanack (1732–1758)

Benjamin Franklin (1706–1790) is vooral bekend als een van de opstellers van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring (1776) en de Amerikaanse grondwet, waardoor hij wordt beschouwd als een van Founding Fathers van het land. Zijn beeltenis siert het biljet van honderd dollar.

Franklin, zoon van een kaarsenmaker, was zelf in eerste instantie boekdrukker, maar richtte vervolgens een nieuwsblad op waarvan hij hoofdredacteur werd. Jarenlang publiceerde hij onder het pseudoniem Richard Saunders een humoristische almanak, waaruit het citaat afkomstig is. Daarin heeft Franklin het meer dan eens over de waarheid. Enkele voorbeelden:

– ‘Een leugen staat op één been, de waarheid op twee.’

– ‘Wat je raakt in een verwijt is de waarheid ervan.’

– ‘Als de wijn is in de man, is de wijsheid in de kan.’

Zo kennen we althans die laatste uitspraak in het Nederlands. Franklin zei het natuurlijk anders: ‘When the wine enters, out goes the truth.’

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media