Jackson

Men kan zich niet níét gedragen

Paul Watzlawick, Janet Helmick Beavin & Don D. Jackson, De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie (1967, 1970)

Volgens Paul Watzlawick (1921-2007) en zijn collega’s is dit kenmerk van gedrag, namelijk dat het geen tegenstelling heeft, een eigenschap

‘die nauwelijks fundamenteler zou kunnen zijn en derhalve vaak over het hoofd wordt gezien’. Er bestaat dus niet zoiets als ‘niet-gedrag’. Nu kun je stellen dat elke gedraging in een situatie waar interactie plaatsvindt, een ‘berichtwaarde’ heeft. Ook degene die in een druk café, alleen aan een tafeltje, zijn ogen sluit, stuurt daarmee een bericht de wereld in: ‘ik wil niet gestoord worden’ (of juist wel, dat weet je niet). Dat betekent volgens de genoemde auteurs dat het niet mogelijk is om níét te communiceren. Of wij ons daar nu bewust van zijn of niet, of we het willen of niet, wij zenden altijd boodschappen uit, alleen maar door in de buurt van anderen te zijn. De auteurs verklaren vervolgens de ‘vreemde boodschappen’ van schizofrene mensen als evenzoveel manieren om precies dát te doen: niet-communiceren.

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media