Schuldgevoel

Als we ons beschermen … tegen een te intens of te snel leven … voelens we ons schuldig vanwege het ongebruikte leven, het ongeleefde leven in ons.

Datum : juni 28, 2017
Thema's : / /
Denkers : /
Otto Rank in Will therapy (1929-1931)

Gewoonlijk voelen we ons schuldig als we iets hebben gedaan wat een ander schaadt, of daarover hebben gefantaseerd. Maar volgens de Oostenrijkse psychoanalyticus-van-het-eerste-uur Otto Rank (1884–1939) is er nog een andere bron van schuldgevoelens: jezelf schade aandoen, doordat je er niet in slaagt het leven te leven dat je is toebedeeld. Volgens Rank kiest iemand voor de ‘neurotische levensstijl’ om te ontsnappen aan doodsangst. De neuroticus weigert ‘de lening van het leven’ om ‘de schuld van de dood’ niet te hoeven betalen. Door de doodsangst te onderdrukken, ga je echter niet alleen van binnen al een beetje dood, maar word je geplaagd door wat Yalom ‘existentiële schuld’ noemt.

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media

Ongemakkelijk ligt het hoofd dat de kroon draagt.

Datum : april 27, 2015
Thema's : / / /
Denkers : / / /

Hendrik IV in het gelijknamige stuk van William Shakespeare

Met in de kop dit citaat van Shakespeare bespreken de bedrijfskundigen Schaumberg en Flynn in het Journal of Personality and Social Psychology het verband dat zij hebben gevonden tussen leiderschap en de geneigdheid zich schuldig te voelen. Uit hun onderzoek bleek onder meer dat personen met een sterk schuldbesef door anderen als kundiger leiders werden beschouwd. De onderzoekers denken dat dat verband is gebaseerd op verantwoordelijkheidsgevoel voor anderen.
In het stuk van Shakespeare lijkt het echter om een andere relatie te gaan. Daar is het meer het ambt dat zwaar op de drager drukt. Koning Hendrik richt zich tot de god van de slaap:
O dommelgod, waarom ligt gij bij beed’laars
In ’t walg’lijk bed, en schuwt des konings sponde,
Alsof ze een wacht- of stormklokhuisjen waar’?
Misschien hadden Schaumberg en Flynn ook even moeten kijken naar de leiders van de grote ondernemingen en landen in deze wereld. Zouden zij zover gekomen zijn als zij erg leden onder schuldgevoelens?

Tevens verschenen op de Filosofiekalender © Veen Media

Denkers

Arendt Aristoteles Augustinus Bentham Buber Camus Covey De Botton Descartes Diogenes Laërtius Einstein Epictetus Epicurus Foucault Frankl Freud Fromm Hegel Heidegger Hume Jezus Christus Kant Kessels Kierkegaard Latour Levinas Marinoff Maturana Montaigne Mulisch Nietzsche Nussbaum Pascal Pirsig Plato Popper Russell Sartre Schopenhauer Seneca Socrates Spinoza Whitehead Wittgenstein Yalom

Thema’s

Ander Angst Christendom Denken Deugden Dialoog Dood Emoties Ethiek Existentialisme Filosofen Filosofie Filosofische praktijk Geest Geloof Geluk God Goede leven Handelen Kennis Leven Levenskunst Lichaam Liefde Lijden Mens Mens-zijn Mens en dier Metafysica Moraal Natuur Politiek Psychologie Rede Taal Tijd Verantwoordelijkheid Vrijheid Waarheid Werkelijkheid Wetenschap Wijsheid Zekerheid Ziel Zin